तारा कंडेल । २०५८ साल साउन महिनाको शनिवार वर्षायामको समय घडीमा ९ः२१ हुन्छ अनि उता मेरो जन्म हुन्छ । एउटा सन्तानलाई जन्म दिँदै गर्दा हजारौं कोषिका चुडिएको कठोर पिडालाई सन्तानको पहिलो माधुर चिच्याहटमा आमाले सजिलै भुलिदिन्छीन् । आफुले भोगेका हरेक पिडालाई कठोरताका साथ सहन गर्न सक्ने भएकै कारणले गर्दा इश्वरीय वरदान, स्वर्गीय आनन्द र सन्तान उत्पादन गर्ने क्षमता भगवानले आमालाई नै सुम्पिएका होलान् ।
आमाको लामो प्रसव युद्वपछि मरो जन्म त हुन्छ तर मलाई जन्माएको केही समयमा आमाको स्वास्थ्यमा खराबी देखिन थाल्छ, यता प्रसव पीडा त छदैँछ, यी यावत् पिडालाई सहन नसकेर मेरी आमाको मृत्युु हुन्छ । त्यहीँ दिनदेखि मेरो संसार सबै उजाडिन्छ । अब मेरी आमाको नामको अघि स्वर्गीय जोडिन्छ । आमाको आशिर्वाद प्राप्त गर्नको लागि मैले पितृ भनेर पुकार गर्नुपर्नेछ हुन्छ । यो सोचले मेरो मन सार्है भक्कानिन्छ । आमा नहुनु भनेको मेरा लागि सर्वस्व गुम्नु जस्तै नै हो । सानैबाट अभावै अभावमा दुखका दिनले घेर्दाघेर्दैमा बितेको मेरो बालापन सायद खुशी भन्ने कुरा त जमिनको कुनै सतहमा लुकेको छ होला ।
आज मातातिर्थ औँसि, आमाको मुख हेर्ने दिन तर मेरी आमा मबाट कहीँ टाढा छिन् । निकै पर आकाशमा कतैबाट मलाई नै हेरिरहे जस्तो लाग्छ । मलाई अर्थात म तारा नाम तारा भएर मात्रै नहुँदो रहेछ जब ग्रहण बनी विभिन्न बाधा अड्चनले घेरेपछि । यो धर्तीमा कति त्यस्ता मानिसहरू हुनुन्छ जो आमा बिना टुहुरा अनि कोही आमा भएर पनि टुहुरा । आजकाल मन्दिर देख्दा मनमनै बिन्ती बिसाइरहेकी हुन्छु बरु निःसन्तान नै हुन आमा तर बच्चा जन्मिसकेपछि कुनै सन्तानलाई सानैमा अलपत्र पारेर आमाको काख नखोसियोस् भनेर । किनकी यो मेरो भोगाइ हो । मेरो जस्तो भोगाइ, मलाई जस्तो अर्कोलाई भोग्न नपरोस भन्ने मेरो चाहाना हो ।
आयु त अरुको पो धेरथोक लाग्छ, आफ्ना मान्छेको आयु अमर होस् भन्ने हुने रहेछ किनकी त्यो मान्छेसँग आफ्नो इतिहास जोडिएको हुन्छ, जीवनका पन्नापन्नामा अमिट छाप छोडिएको हुन्छ । मेरी आमा हजुरको सम्झना कहिल्यै मेटिने छैन, सधैँभरि मेरो मानसपटलमा बसिरहनुने छ । यदि सम्भव छ भने अर्को जन्म हजुरकै कोखबाट हजुरकै छोरीको रुपमा जन्मन पाउँ । यो जुनिमा हामीले हाम्रा लागि सोचेका सपना त्यही समयमा पुरा गरौला । यस संसारमा आमाको ठाउँ कसैले लिन सक्दैन । एक नवजात शिशुको जन्मपछि आमाको मृत्यु भएपछि त्यो नवजात शिशुको जीवनमा केकस्ता समस्याहरु आइपर्छन त्यो हेक्का तपाइहरु प्नि गर्न सक्नुन्छ । आमाको स्तन चुस्ने मबाट अधिकार खोसियो, आमासँगै रम्ने, आमालाई सताउने लगायत धेरै कुरा मबाट विलिन भए यसर्थ भन्नुपर्दा मेरो बच्पना मैलै बाँच्न पाइन भन्दा पनि फरक नपर्ला । कसैसँगको भेटले आमाको न्यास्रो, आमाको झल्को मेटिदैन समय बदलिन्छ, मौसम बदलिन्छ । केही मानिसको सद्धाव बदलिन्छ तर आमाको माया, ममता र स्नेह कहिले बदलिदैंन सधैंभरि एकनास रहिरहन्छ ।
सायद भाग्य लेख्ने कलम आमाको हातमा भएको भए मलाई दुखको कुनै अनुभुति हुने नै थिएन होला । आजको दिनसम्म आफ्नो तौल बराबरको आँसु विस्थापन गर्न सकेकी छु र बाँचेकी छु नत्र आफ्नै आँसुको तलाउमा डुबेर मरिसक्थे होला । सुर्य उदाए पनि सुर्यको रापले मलाई नछोएजस्तो, हावा चलिरहँदा पनि श्वास नफेरिरहे जस्तो, आँखा खुले पनि अन्धकारजस्तो ममा छाइरहन्छ । भित्रभित्रै ममा सागर उर्लन्छ, आँधी, तुफान या भनौ भुँइचालो नै उठ्छ बेलाबेलामा मृत्युको निम्ता लिएर । म बनावटी मुस्कानले मभित्र उत्पन्न हुने यी सबै संवेगहरुलाई रोकेर राखेकी छु ।
जब समस्याले घेर्यो तब कैयन पल्ट मर्नका निम्ति पनि प्रयास गरे तर पनि मेरा हरेक प्रयासहरु बिफल नै भइरहे यहीँ सोचेर की मेरी आमा प्रसवको पिडा सहन नसकेर मरेर म जन्मिएकी हुँ, म बाँचेकी हुँ । मैले त्यति ठुलो त्यागलाई यसै खेर जान दिनु हुँदैन भन्ने समयमै बुझे । म जति अपरिपक्क देखिएपनि भित्रभित्रै परिपक्कताको बाँध त्यति नै मजबुत भइसकेको छ । दुख पीरमा उभिने अनि म छु भनी सम्झीने कोही भेटिएनन्, जे थिए सब फगत रहेछन् महसुस हुँदैछ । ऐँठन जाग्छ निद्रामा कहिलेकाहीँ त सपनीमै भएपनि आएर मेरो मनलाई सान्त्वना प्रदान गरिदिनुन । आज म झण्डै २२ वर्ष पुग्न लागे तरपनि मेरी आमा कस्ती थिइन भनेर देख्न पाइन, न सपनामा न त विपनामै यसकारण पनि मेरो जीवनमा रुनुको विकल्प रुनु नै भइरहेको छ । एक्लोपनले कोपर्दा मन खुशी हुन नसक्दो रहेछ । मेरा खुशी खै कहिले पो फर्केर आउँलान र आँखामा सधैं मौसमी झरी परिरहन्छन्, झरीले म र मेरो सिरानी हरपल रुझीरहेका हुन्छौं । मैले प्रत्येक दिन जिवित रहन कति संघर्ष गर्छु, त्यो कसैले देख्दैनन् ।
म कसरी बताउ दिनभरि बाँच्नु पनि मेरा लागी सबैभन्दा ठुलो उपलब्धि हो । प्रत्येक मीठा गाँससँगै आँसु निल्छु । आफुसँग भएको कुराले खुशी नदिँदो रहेछ । भएको कुरामा खुशी नहुने मानवीय गुणबाट म पनि अछुतो रहन सकिनँ । नयाँ वर्षको आरम्भ सँगै नयाँ जोश, उमंगर हर्ष लिएर आउनुपर्ने हो तरपनि म सधैं उहीँ हालमा हुन्छु मेरो वरपर के भइरहेको छ, कतिबेला के हुन्छ मलाई हेक्का समेत रहन्न । सायद यो उमेरलाई आमाको ममताको खाँचो छ । टिकटक, फेसबुक देखि लिएर सामाजिक सञ्जालहरुमा मातातिर्थ औँसीको १÷२ दिन अघिदेखिबाट नै आमाको तस्बिरहरूले रंगाइरहेका छन् । म अभागीसँग त आमाको एउटा तस्बिरसम्म छैन । तरपनि आज मातातिर्थ औँसीको दिन बिहानै उठेर आमाको नाममा दियो बाले ।
खै के नै लेखुँ, लेख्छु भन्यो शब्दै भेट्दिन । नौ महिनासम्म गर्भमा राखी कठोर प्रसव पिडालाई सहने सामाथ्र्य राख्ने मेरी आमाको त्यो प्रसव पिडा नै जीवनको अन्तिम पीडा भयो । मेरी आमाको त्यो पीडा मेरा लागि पैतालामा बिजेको काडा जस्तै भयो दुखिरहन्छ कहाँनेर भन्ने पत्तै नहुने गरि । मैले आफू जन्मेसँगै मेरी आमालाई बचाउन सकिन, मेरी आमाको श्वास धितो राखेर म जन्मिए र मेरी आमाको मृत्युु भयो, मलाई माफ गर्दिनु है छोरीको ज्यान बचाउदा आफ्नो ज्यानको तिलाञ्जली दिनुपर्यो । ममाथि कल्पेका हरेक सपनाहरु साकार रुप दिने अवसर नै जुटेन दैवको लेखान्त नै यस्तै भएछ । आँसुले टम्म भरिएका मेरा आँखाबाट तप्लक्क तपलक्क गर्दै आँसु बग्छन् अनि एक हातले पुछ्दै अर्को हातले शब्द कोर्दै छु । सँगै रमाउनका लागि मेरा लागि आँसु र अन्धकारको साथ छ अनि आमाको मनभरि याद छ ।
आफुसँगैका साथीहरू आमासँगै हिड्दा, आमाको बारेमा भन्दा मलाई मेरी आमाको कति धेरै न्यास्रो लाग्छ । स्वर्गसम्म पुग्ने सिढी भएको भए म छिटोछिटो गएर मेरी आमालाई फर्काएर ल्याउथे तर बिडम्बना म लाचार छु आँसु बगाउन बाहेक अरु केही गर्न सक्दिनँ । आज जेजस्तो परिस्थितिको सामना गरिरहेकी छु त्यो सबै परिस्थिति मेरी आमा भएको भए सिर्जना नै हुन्थेन होला । म आज पुतली जसरी आमाको काखमा फुरफुर गर्दै उड्थे होला तर अहिले पखेटा भाँचिएको चरा जस्तै भएकि छु । न उड्नका लागि पखेटा छन् न फुरफुर गर्नका लागि आमाको काख ।
आमा हुनेहरुले आज आमाको लागी धेरथोक आफुले सक्दो कर्म गरेर आमालाई मिठामिठा परिकारहरु खुवाएर नयाँ वस्त्र किनिदिएर खुशी पारिरहनु भएको छ हाला र मजस्ता आमा नहुनेहरुले भने आमाको नाममा दियो बाली आमालाई सम्झीरहनु भएको छ होला । वैशाखकृष्ण औँसीका दिन दिवङ्गत आमाले आश गर्ने भएकाले तर्पण, पिण्डदान र सिदादानसहित श्राद्ध गरे खुसी भइ आशीर्वाद दिने शास्त्रीय मान्यता रहेको कारणले गर्दा पनि मैले मेरी आमाको लागी बिहानै उठी आमाको नाममा दियो बाल्दै अर्को जन्म मिलेमा म तपाईंकै सन्तान हुन पाउ र तपाईकै साथमा लामो समयसम्म रहन पाउ भनी प्रार्थना गरेँ ।
हुन त आमाका लागी कुनै दिन चाहिन्न, किनकी आमा हामीलाई दिन देखाउने देउता हुन् । र पनि तिथी मितीले वर्षमा एकपटक आउने दिन हो मातातिर्थ औँसी । आमाको नाममा जोडिएका बगरका ढुङ्गा त देउता हुन्छन् भने आमालाई जोडेर आएको औँसीको महत्व नहुने त कुरै भएन । आफ्ना सन्तानका निम्ती आफ्नै संसार भुलिदिने ती सम्पूर्ण आमाको सोच, साहस, र ममतालाई पङ्तिरको सलाम छ । आमाको जीवनको रक्तश्रावबाट नै मेरो जीवनको ब्रम्ह्नाल बनेको हो । जसले आफुलाई टुक्राएर मलाई सिङ्गो जीवन दिइन, सारा जीवन उनै आमाको नाममा अर्पित छ । पुन एकपटक मातातिर्थ औँसीको सम्पूर्ण माहान आमाहरु, आमा शब्दप्रति, आमाप्रति, आमाको स्नेहप्रति र सिङ्गो आमाको स्वरुपप्रति आभारसँगै नमन अनि शुभकामना ।
